Cztery dialogi na obój i orkiestrę kameralną (1964)

Cztery dialogi. Andante non troppo /fragment/

Wykonawcy: Lothar Faber – obój, Orkiestra Filharmonii Narodowej, Witold Rowicki – dyrygent, "Warszawska Jesień" 26 IX 1964, Związek Kompozytorów Polskich

Cztery dialogi. Moderato /fragment/

Wykonawcy: Lothar Faber – obój, Orkiestra Filharmonii Narodowej, Witold Rowicki – dyrygent, "Warszawska Jesień" 26 IX 1964, Związek Kompozytorów Polskich

Cztery dialogi. Allegro moderato /fragment/

Wykonawcy: Lothar Faber – obój, Orkiestra Filharmonii Narodowej, Witold Rowicki – dyrygent, "Warszawska Jesień" 26 IX 1964, Związek Kompozytorów Polskich

Cztery dialogi. Adagio calmatissimo /fragment/

Wykonawcy: Lothar Faber – obój, Orkiestra Filharmonii Narodowej, Witold Rowicki – dyrygent, "Warszawska Jesień" 26 IX 1964, Związek Kompozytorów Polskich

Cztery dialogiCztery dialogiCztery dialogiCztery dialogi

PWM Edition

Utwór – dedykowany Lotharowi Faberowi – przeznaczony jest na obój solo i orkiestrę składającą się z 26 instrumentalistów. Jest to zwięzły czteroczęściowy cykl, w którym część pierwsza (Andante non troppo) ma charakter wprowadzenia i prezentacji materiału tematycznego, część druga (Moderato) jest jej rozwinięciem, część trzecia (Allegro moderato) – kulminacją całości, a czwarta (Adagio calmatissimo) ­­­– podsumowaniem i wygaszeniem narracji. W każdym z czterech dialogów podejmowany jest ten sam temat, za każdym razem w nieco innym kontekście wyrazowym oraz kolorystycznym. Dialogi I i III zawierają większy ładunek dramaturgiczny, natomiast  II i IV są bardziej statyczne i łagodne w wyrazie.

Cztery dialogi wyróżniają się wyrafinowanym kolorytem, intensywnym i nasyconym brzmieniem, dominuje w nich niemal romantyczna wyrazowość. W organizacji materiału dźwiękowego kompozytor zachował pewne elementy dodekafonii, a w sposobie budowania formy odwołał się do gatunku literackiego.

To trzecia kompozycja Tadeusza Bairda, która uzyskała pierwsze miejsce na Międzynarodowej Trybunie kompozytorów UNESCO w Paryżu (1966). Jej jedynym wykonawcą do roku 1970 był niemiecki oboista Lothar Faber.

Tadeusz A. Zieliński podsumowując VIII „Warszawską Jesień” stwierdził:

Jednym z najbardziej wartościowych przejawów prawdziwie szlachetnej inwencji muzycznej i kultury dźwiękowej były 4 Dialogi na obój i orkiestrę kameralną Bairda, piękne melodycznie i pełne romantycznej melancholii, dyskretne, choć wyrafinowane brzmieniowo. To najlepsze, obok Czterech esejów i Erotyków, dzieło Bairda. Jest ono też wystarczająco przekonywającym dowodem, że wielkość wydarzeń festiwalowych nie zawsze trzeba mierzyć stopniem odkrywczości stylistycznej i drapieżnego nowatorstwa.

Cztery dialogi zaistniały także w dwóch inscenizacjach baletowych w choreografii Anny Sokołow, w wykonaniu First Chaber Dance Company (Nowy Jork, Warszawa 1971). 

Źródła

  • T.A. Zieliński, Odkrycia i wydarzenia, „Ruch Muzyczny” 1964, nr 22, s. 7.