1940
Baird komponuje kolejne utwory na fortepian i skrzypce, a także pieśni.
W latach okupacji napisałem wiele utworów fortepianowych, na skrzypce i fortepian i pieśni (nic się nie zachowało); z biegiem czasu zainteresowania kompozytorskie wzrastały. Niemniej pilnie przykładałem się do ćwiczeń fortepianowych, w pianistyce upatrując wciąż mój główny cel, Nie było pewne, czy będę kompozytorem, czy raczej wykonawcą, poza dyskusją było natomiast, że moim zawodem stanie się muzyka.
1941
Tadeusz Baird rozpoczyna naukę gry na fortepianie u Tadeusza Wituskiego. W tym samym czasie również pierwsze lekcje kompozycji u Bolesława Woytowicza. Lekcje te odbywały się w Domu Sztuki, kawiarni artystycznej prowadzonej przez Woytowicza przy Nowym Świecie. Młody Baird poznawał też literaturę muzyczną, uczęszczając na koncerty w domach prywatnych.
Chyba w 41-szym roku, mój ojciec, którego nawet wojna i okupacja nie odstręczyły od czynnego uprawiania muzyki i nie nadwątliły jego melomańskich potrzeb i namiętności zaprowadził mnie do kawiarni profesora Woytowicza. Poszliśmy tam razem i pamiętam, że wtedy mój ojciec raz na zawsze zarezerwował stolik numer 49 w tej kawiarni, który miał te zaletę, przede wszystkim, że stał tuż obok wielkiego, kaflowego pieca, a więc można było liczyć na to, że jesienią czy zimą było tam nie nazbyt zimno. Pamiętajmy, że większość gości siedziała w czasie recitali czy koncertów w płaszczach. Ten stolik, czterdziesty dziewiąty, był naszym stolikiem aż chyba do 1944 roku. Poznałem tam więcej najwspanialszej literatury muzycznej – fortepianowej, kameralnej – wszystkich muzycznych epok, więcej niż kiedykolwiek przedtem czy potem.
1942
Edward Baird angażuje się w prace nielegalnego Departamentu Rolnictwa przy Delegacie Rządu na Kraj. Biuro to przygotowywało plany dotyczące rolnictwa dla Polski powojennej. Zaangażowanie na rzecz rządu londyńskiego spowoduje późniejsze poważne kłopoty ojca Tadeusza Bairda w czasach stalinowskich.
1943
Baird rozpoczyna naukę teorii muzyki u Kazimierza Sikorskiego w Miejskim Konserwatorium na Okólniku.
1944
Wiosna
Baird uzyskuje „małą" maturę
Sierpień
Podczas powstania warszawskiego szesnastoletni Baird zostaje na Saskiej Kępie. Po upadku powstania deportowany jest do obozu w Zakroczymiu a następnie wywieziony do Niemiec.
Wrzesień/październik
W Niemczech Tadeusz Baird pracuje jako robotnik rolny w Emsdetten.
Mnie kupił od przedstawicieli Arbeitsamtu niemieckiego[…] Niemiec, mniej więcej 55 czy 60-letni, który poganiając nas tak jakbyśmy byli bydłem, które przed chwilą kupił, kazał nam wsiąść do bryczki. Jechaliśmy chyba ze 3 godziny, […] do takiego bardzo dużego gospodarstwa rolnego pod miasteczkiem Emsdetten na połowie drogi pomiędzy Reine a Münster. Pan, który nas kupił był właścicielem dużego, bo liczącego dobrze ponad sto kilkadziesiąt hektarów gospodarstwa; co gorsze, jak się później okazało, był miejscowym Parteiführerem, a więc przewodniczącym wiejskiej, chłopskiej komórki partii hitlerowskiej. I ten człowiek stał się na jakiś czas moim posiadaczem i człowiekiem, […] który decydował o moim życiu, czy mojej śmierci.
W tym czasie Edward Baird dociera do Krakowa, gdzie poznaje Józefę Ciechomską, z którą - wobec braku informacji o losach żony - wiąże swoje życie.
Listopad/grudzień
Tadeusz Baird zostaje skierowany do prac przy wznoszeniu fortyfikacji obronnych na granicy niemiecko-holenderskiej. Po próbie ucieczki aresztowany przez gestapo i osadzony w filii obozu koncentracyjnego Neuengamme - najpierw w Soest, potem w Gladbeck-Zweckel.
1945
1 kwietnia
Obóz w Gladbeck zostaje wyzwolony przez wojska amerykańskie. Wycieńczony Tadeusz Baird odzyskuje wolność.
Edward Baird wraca do pracy w Ministerstwie Rolnictwa.
Kwiecień/maj
Tadeusz Baird trafia do szpitala w Zweckel.
Wrzesień
Po dojściu do sił Tadeusz Baird trafia do obozu dippisów w Emmerich. Tam odnajduje swoją matkę. Czekając na powrót do Polski organizuje klub, bibliotekę muzyczną i zespół muzyczny, który daje około 65 koncertów dla społeczności obozowej. Jednocześnie samodzielnie studiuje zasady muzyki, harmonię i literaturę muzyczną z niemieckich podręczników.
1946
Wiosna
Baird podejmuje pracę nauczyciela teoretycznych przedmiotów muzycznych w prowizorycznym konserwatorium w Kagel obok Hagen. Występuje też jako pianista, choć nabyta w obozie gruźlica kości powoduje niepełną sprawność prawej ręki.
Lato/jesień
Tadeusz Baird wraca do Polski wraz z matką i podejmuje dalsze studia muzyczne w dziedzinie kompozycji.
1947
Baird zostaje zapisany na listę studentów PWSM w Warszawie, gdzie rozpoczyna studia w klasie Piotra Rytla, a następnie Piotra Perkowskiego.
1948
10 kwietnia
Baird uzyskuje świadectwo dojrzałości w IV Miejskim Liceum im. gen. J. Jasińskiego w Warszawie.
1 października
Baird rozpoczyna studia na Uniwersytecie Warszawskim na kierunku muzykologii. I choć szybko okazuje się, że kompozytora nuży teoretyczne podejście do muzyki, uczestnictwo w wykładach uniwersyteckich będzie po latach dobrze wspominał.
1949
Marzec
Baird otrzymuje zaproszenie do pracy w Kole Młodych ZKP
Kwiecień
Powstaje Sinfonietta, utwór, który zostanie wykonany podczas Ogólnopolskiego Zjazdu Kompzytorów i Krytyków Muzycznych w Łagowie Lubuskim
5–8 sierpnia
Baird bierze udział w Zjeździe Kompozytorów i Krytyków Muzycznych w Łagowie Lubuskim. Tamże zawiązuje się Grupa '49.
6 listopada
Baird zostaje członkiem Związku Kompozytorów Polskich.
