1928

26 lipca

W Grodzisku Mazowieckim przychodzi na świat jedyny syn Jana Bairda i Marii Baird z domu Popow – Tadeusz.

Metryka

Tło

12 sierpnia

Umiera Leoš Janáček, najwybitniejszy czeski kompozytor epoki modernizmu.

2 grudnia

Furtwängler dyryguje w Berlinie prawykonaniem Wariacji na orkiestrę op. 31 Arnolda Schönberga. Jest to pierwsze wykonanie utworu dodekafonicznego przez dyrygenta o światowej renomie. Koncert kończy się wielkim skandalem.  

Powstaje IV kwartet smyczkowy Béli Bartóka, w którym możemy zauważyć wpływy Suity lirycznej Albana Berga, napisanej dwa lata wcześniej.

 

1929

Tło

11 stycznia

W Filharmonii Warszawskiej odbywa się prawykonanie Stabat Mater Karola Szymanowskiego .

W Warszawie urodziła się Wanda Wiłkomirska, wybitna Polska skrzypaczka, pierwsza wykonawczyni Ekspresji na skrzypce i orkiestrę Bairda.  

 

Charles Ives kończy pisać Three places in New England. Utwór ten, którego pierwsze szkice powstały w 1903, miał się okazać jednym z najbardziej popularnych utworów amerykańskiego kompozytora.

Julian Tuwim publikuje tomik wierszy Rzecz czarnoleska. Z tego tomu i z wcześniejszych zbiorów Czyhanie na Boga i Sokrates tańczący wybierze młody Baird teksty do swoich 5 pieśni do słów Tuwima.

{\slide}

 

1930

{slidetetitle="Tło" open="false"}18 listopada

W Sochaczewie przychodzi na świat Jerzy Artysz – wybitny polski baryton, wykonawca wielu dzieł wokalno-instrumentalnych Bairda. 

13 grudnia

W Brukseli Ernest Ansermet prowadzi prawykonanie Symfonii Psalmów Igora Strawińskiego.

 

Maurice Ravel kończy pracę nad Koncertem na lewą rękę pisanym dla austriackiego pianisty Paula Wittgensteina.

Jean Sibelius pracuje nad swoją VIII Symfonią. Utwór ten ostatecznie zostaje zniszczony przez kompozytora.

 

1931

Rodzina Bairda przenosi się do Warszawy, do mieszkania przy ulicy Lipskiej 11 m.4 na Saskiej Kępie. W tym mieszkaniu Tadeusz Baird spędzi całe swoje życie.

Tło

Eugene Varèse kończy pisać Ionisation, pierwszy utwór napisany w całości na instrumenty perkusyjne.

Ravel kończy pracę nad Koncertem fortepianowym G-dur pisanym dla Marguerite Long.

 

1932

Tło

9 października

Prawykonanie IV Symfonii koncertującej Szymanowskiego w Poznaniu. Dedykowane Arturowi Rubinsteinowi dzieło zagrał na fortepianie sam kompozytor, a orkiestrą dyrygował Grzegorz Fitelberg.

21 października

Prawykonanie opery Król Roger Szymanowskiego w Pradze.

 

Schönberg kończy prace nad drugim aktem opery Mojżesz i Aaron. Utwór ten, obecnie uznany za jedno z arcydzieł, nie zostanie ukończony przez kompozytora, za jego życia nie będzie też wykonany.

 

1933

Tło

23 stycznia

Prawykonanie II Koncertu fortepianowego Bartóka we Frankfurcie.

23 listopada

W Dębicy przychodzi na świat Krzysztof Penderecki.

6 grudnia

W Czernicy na Śląsku przychodzi na świat Henryk Mikołaj Górecki.

 

1934

Baird rozpoczyna naukę gry na fortepianie u Marii Rzepko.

Mając sześć lat rozpocząłem regularną naukę gry na fortepianie, z tym że już wcześniej poznałem nuty, i spędziłem, nie nakłaniany, dużo czasu nad klawiaturą, coś tam próbując sobie grać. Niedługo potem zacząłem układać jakieś melodie, dobierać połączenia akordów, improwizować.

Tadeusz Baird przy pianinie

Tło

24 stycznia

Prawykonanie opery Dymitra Szostakowicza Lady Macbeth mceńskiego powiatu. Nowatorskie dzieło zostaje entuzjastycznie przyjęte przez publiczność.

10 maja

Koncert kompozytorski Grażyny Bacewicz w Warszawie (w programie m.in. Partita na skrzypce i fortepian). Postawę twórczą tej urodzonej w 1909 kompozytorki, Baird bardzo cenił.

 

1935

Tło

24 grudnia>

W Wiedniu umiera Alban Berg, przedstawiciel ekspresjonistycznego nurtu w ramach drugiej szkoły wiedeńskiej, kompozytor, który wywarł wielki wpływ na estetykę Tadeusza Bairda.

7 maja

Przychodzi na świat poetka Halina Poświatowska, z domu Myga. Jej poezja zafascynuje Bairda, który w 1968 roku napisze cykl pieśni do jej pięciu wierszy.

4 września

W Pradze ma miejsce prawykonanie Koncertu na 9 instrumentów Antona Weberna.

7 września

Bartók kończy pisać jedno ze swoich największych arcydzieł: Muzykę na smyczki, perkusję i czelestę, stworzoną na zamówienie Paula Sachera.

 

1936

Pierwsze próby kompozytorskie Bairda.

Tło

28 stycznia

W dzienniku „Prawda" ukazuje się artykuł pt. Łoskot zamiast muzyki krytykujący Szostakowicza. Stanie się on początkiem bezprzykładnej nagonki na rosyjskiego kompozytora.

19 kwietnia

W Barcelonie zostaje prawykonany Koncert skrzypcowy Berga – ostatnie dzieło ukończone przez austriackiego kompozytora (polskie prawykonanie będzie miało miejsce dopiero w 1958 roku).

11 listopada

Webern kończy pracę nad Wariacjami na fortepian op. 27. To jedyny opusowany utwór tego kompozytora na fortepian.

 

1937

Tło

29 marca

W Lozannie umiera Karol Szymanowski.

2 czerwca

W Operze w Zurychu zostaje wykonana niedokończona opera Lulu Berga (powstawała w latach 1928–35). To dzieło zostanie pierwszy raz wykonane w Polsce dopiero na „Warszawskiej Jesieni” w 1971 roku.

21 listopada

Prawykonanie V Symfonii Szostakowicza w Leningradzie. Styl tej symfonii, o wiele prostszy niż w poprzednich utworach i jednocześnie monumentalny, był wynikiem nacisków politycznych na twórcę.

28 grudnia

W Paryżu umiera Ravel.

 

1938

Tło
10 października

Kwartet Głazunowa prawykonuje I Kwartet smyczkowy C-dur  op. 49 Szostakowicza, utrzymany w neoklasycznym, dość pogodnym nastroju, pierwszy z unikatowego zbioru 15 kwartetów tego kompozytora. 

28 listopada

Prawykonanie II Sonaty fortepianowej Charlesa Ivesa, jednego z najbardziej monumentalnych i niezwykłych dzieł XX wieku. Utwór ten powstał w okresie 1905–1915 i był inspirowany postaciami wielkich amerykańskich pisarzy i filozofów XIX wieku.

 

Jarosław Iwaszkiewicz publikuje monografię Chopin (wydana we Lwowie). Jest to pierwsza praca pisarza poświęcona biografii muzyka.

Bacewiczówna pisze I Kwartet smyczkowy.

Witold Lutosławski komponuje swoje pierwsze samodzielne dzieło orkiestrowe – Wariacje symfoniczne.

 

1939

Wiosna

Młody Baird często bywa z ojcem w Filharmonii Warszawskiej. Z tego okresu pochodzi takie wspomnienie:

Pamiętam również, może już nieco wyraźniej, kiedy mój ojciec szalenie podniecony ubierał się szczególnie elegancko, kazał również i mnie się jakoś dobrze ubrać, i powiedział, że będę świadkiem czegoś wielkiego. Wybraliśmy się wtedy do Filharmonii Warszawskiej. Był to koncert wielkiego polskiego skrzypka – Hubermana, który z towarzyszeniem orkiestry Filharmonii Warszawskiej grał w ciągu jednego wieczora trzy koncerty skrzypcowe. Nie pamiętam trzeciego, na pewno grał koncert Brahmsa i koncert Beethovena. Sala była wypełniona. Był to pierwszy występ, o ile pamiętam, Hubermana po długiej przerwie.[…] I mało pamiętam jego grę, natomiast pamiętam, już po zakończonym koncercie publiczność wstała i bardzo długo oklaskiwała go, stojąc.

3 października

Powstaje pierwszy zapisany utwór Bairda. Jest to kompozycja fortepianowa odzwierciedlająca przeżycia rozpaczy, bezsiły i gniewu wobec wkroczenia Niemców do Warszawy.

Widziałem z okna szarozielone kolumny maszerujące przez bezludne ulice od Grochowa w stronę mostu Poniatowskiego; w jakiejś chwili uświadomiłem sobie, że słyszę muzykę, że muszę ją utrwalić, by wyrazić odczuwaną grozę i smutek.

Tło

2–17 sierpnia

W niezwykle krótkim czasie Bartók pisze na zmówienie Sachera jedno z najpogodniejszych w swojej karierze dzieł – Divertimento na orkiestrę kameralną.

9 września

Podczas bombardowania Lublina ginie poeta Józef Czechowicz.  Baird napisał do jego poezji, subtelnie podszytej katastroficznymi nastrojami, cykl pieśni.

Aleksander Tansman kończy w Paryżu IV Symfonię.