Divertimento na flet, obój, klarnet i fagot (1956)

Divertimento. Capriccio /fragment/

Wykonawcy: Kwintet Danzi w składzie: Frans Vester – flet, Leo Trzy Huys – obój, Pem Godrie – klarnet, Brian Polard – fagot, Adrian van Woudenberg – waltornia, "Warszawska Jesień", 24 IX 1960, Związek Kompozytorów Polskich

Divertimento. Duetto /fragment/

Wykonawcy: Kwintet Danzi w składzie: Frans Vester – flet, Leo Trzy Huys – obój, Pem Godrie – klarnet, Brian Polard – fagot, Adrian van Woudenberg – waltornia, "Warszawska Jesień", 24 IX 1960, Związek Kompozytorów Polskich 

Divertimento. Quasi Valse /fragment/

Wykonawcy: Kwintet Danzi w składzie: Frans Vester – flet, Leo Trzy Huys – obój, Pem Godrie – klarnet, Brian Polard – fagot, Adrian van Woudenberg – waltornia, "Warszawska Jesień", 24 IX 1960, Związek Kompozytorów Polskich

Divertimento. Arietta /fragment/

Wykonawcy: Kwintet Danzi w składzie: Frans Vester – flet, Leo Trzy Huys – obój, Pem Godrie – klarnet, Brian Polard – fagot, Adrian van Woudenberg – waltornia, "Warszawska Jesień", 24 IX 1960, Związek Kompozytorów Polskich

DivertimentoDivertimentoDivertimentoDivertimento

PWM Edition

To pierwszy utwór dodekafoniczny Bairda, który miał swoją prapremierę w Krakowie w 1957 roku, zatem już po prawykonaniu drugiej w kolejności kompozycji dodekafonicznej – Cassazione per orchestra (1956).

Utwór jest pięcioczęściowy:

I. Capriccio, II. Duetto, III. Quasi Valse, IV. Arietta, V. Marcia

Każda część ma własną serię, która staje się ważnym elementem składni i formy – służy do budowania tematów, linii melodycznych. W pracy z techniką dwunastotonową Baird wykazał się dużą dyscypliną. Wykorzystywał z reguły pełne serie w czterech podstawowych formach (podstawowej, raku, inwersji i raku inwersji)  transponowane od różnych dźwięków. Budując współbrzmienia posłużył się zaś serią podzieloną na regularne grupy (trzy grupy czterodźwiękowe, sześć grup dwudźwiękowych).

Divertimento posiada znamiona stylu neoklasycznego. Są nimi: sam tytuł i forma cykliczna nawiązująca do pogodnej i lekkiej instrumentalnej muzyki klasycyzmu, niewielkie rozmiary oraz trójfazowy zarys formalny każdej części oraz stosowanie hierarchii w materiale dźwiękowym przez wprowadzenie pojedynczego dźwięku „finalnego” w zakończeniu każdej części. Obsada wykonawcza dzieła jest zaś echem Harmoniemusik.

Po kolejnym wykonaniu Divertimenta, we wrześniu 1960 roku, Henryk Schiller stwierdził:

Abstrahując od wszelkich licznych i niezaprzeczalnych uroków dzieła odnoszę wrażenie, że Divertimento to kompozytorska etiuda, rezultat początkowych studiów Bairda nad wówczas obcym dlań jeszcze materiałem dwunastodźwiękowym.

Źródła

  • H. Schiller, „Divertimento” Tadeusza Bairda [notatka po wykonaniu na IV Warszawskiej Jesieni], „Ruch Muzyczny” 1960, nr 21, s. 13.