Colas Breugnon. Suita w dawnym stylu na orkiestrę smyczkową z fletem (1951)

Kompozycja powstała na bazie Bairdowskiej muzycznej ilustracji do słuchowiska radiowego Colas Breugnon według powieści Romain Rollanda.

Suita składa się z sześciu części:

I. Preludium (Prélude), II. Kantylena miłosna (Cantilène d’amour), III. Taniec I (Basse danse), IV. Smutna pieśń (Chant triste), V. Taniec II (Gaillarde), VI. Postludium (Postlude)

W częściach III i V kompozytor sięgnął po dwie jednogłosowe melodie z XVI wieku (ze zbioru Quatorze Gaillardes), a w ustępach pozostałych skomponował nowe tematy. Suita jest doskonałym przykładem archaizacji z elementami stylizacji ludowej. Sposób archaizacji odnosi się do rozwiązań renesansowych (cz. III i V), barokowych i klasycznych (cz. I, VI) oraz romantycznych (cz. II, IV). Dzięki temu kontrast wyrazowy między kolejnymi częściami jest bardzo wyraźny. Suita ma subtelne brzmienie wynikające z zestawienia kameralnej orkiestry smyczkowej z fletem solowym (cz. I, III, VI). Dominującym środkiem stylizacji jest tu swobodnie traktowana harmonika dur-moll, podkoloryzowana licznymi paralelizmami kwartowo-kwintowymi. Wyraźne jest również bogactwo zwodniczo rozwiązywanych współbrzmień sekstowych i septymowych.

Ze względu na swą olbrzmią popularność suita zasługuje na miano hitu w całym dorobku kompozytora, czego symbolem jest tytuł Coca-Cola Breugnon nadany dziełu przez dyrygenta Andrzeja Markowskiego. W opinii krytyków jest to świetny utwór z marginalnego nurtu działalności Bairda.

Colas Breugnon posiada wersję baletową, która została zrealizowana w 1963 roku w warszawskim Teatrze Klasycznym, w ramach widowiska poetycko-baletowego pt. Sonety miłosne w reżyserii Jana Kulczyńskiego.

Na II Festiwalu Muzyki Polskiej (1955) kompozytor otrzymał za ten utwór Nagrodę Ministra Kultury i Sztuki.